Maroko

Maroko, Królestwo Marokańskie, Al-Mamlaka al-Maghribijja (arab. المملكة المغربية) – państwo położone w północno-zachodniej Afryce nad Oceanem Atlantyckim i Morzem Śródziemnym. Graniczy z Algierią (na wschodzie), Saharą Zachodnią (na południu) i hiszpańskimi eksklawami w Afryce: Ceutą i Melillą (na północy). Należy do państw Maghrebu.

Maroko leży w zachodniej części Atlasu. Przez środek kraju przebiega pasmo Atlasu Wysokiego (najwyższy szczyt: Dżabal Tubkal, 4167 m n.p.m.), równolegle do niego ciągnie się Atlas Średni (Dżabal Bu Nasr, 3340 m n.p.m.) na północy i Antyatlas (Imkut, 2531 m n.p.m.) na południe. Wzdłuż wybrzeża Morza Śródziemnego wznoszą się góry Ar-Rif (Dżabal Tidighin, 2456 m n.p.m.). Na północ od Atlasu Średniego rozciąga się Meseta Marokańska (200-1500 m n.p.m.). W południowej i południowo-wschodniej części kamieniste i piaszczyste pustynie Sahary. Nad Oceanem Atlantyckim i w dolnym biegu Wadi Muluja niewielkie niziny aluwialne (Gharb, Dakkala, Sus). Klimat podzwrotnikowy, na wybrzeżach morskich, w głębi kraju suchy i skrajnie suchy (odmiana górska). Średnia temperatura w styczniu +10 do +12 °C, w lipcu +35 do +44 °C (czasem nawet do +54 °C). Roczna suma opadów w Atlasie Średnim do 1000 mm, na południowej i południowo-wschodniej poniżej 200 mm. W górach Atlasu zimą występują opady śniegu. Na wybrzeżu atlantyckim częste mgły (wpływ chłodnego Prądu Kanaryjskiego). Doliny rzeczne i niższe partie stoków wykorzystywane są do uprawy cytrusów, oliwek i winnej latorośli. Na wiosnę między kwietniem a czerwcem powiewa gorący, porywisty, pustynny wiatr niosący pył i piasek, który zwiększa temperaturę i obniża wilgotność. Posiada kilka regionalnych nazw: chamsin, sirocco, chergui. Rzeki w północnej i zachodniej części (głównie Wadi Umm ar-Rabija, Wadi Muluja), o zmiennych stanach wód, są wyzyskiwane do nawadniania i do celów energetycznych. Na południu i wschodzie jedynie nieliczne rzeki okresowe (najdłuższa Wadi Dara), które płyną wąwozami po czym giną w piaskach Sahary. Tworzone są również zbiorniki retencyjne. Na przeważającymi terenie panują stepy i półpustynie, a na północy zarośla makii (wrzosiec drzewiasty, drzewo świętojańskie, pistacja kleista), a w oazach palmy daktylowe. W górach częściowo zachowane lasy (8% powierzchni kraju), głównie cedry, dąb korkowy, endemiczne drzewo żelazne — argania. Do najczęściej spotykanych gatunków fauny można zaliczyć: fenki, dromadery, skorpiony, lisy, mangusty, a na zboczach Atlasu muflony.

Tereny Maroka są siedzibą koczowniczych plemion berberyjskich. Historia Maroka sięga IV wieku p.n.e., kiedy istniało tam państwo mauretańskie (berberyjskie). Przejęte przez Rzymian po upadku Kartaginy, pozostawały przez wieki pod jej władaniem. Później na krótko ziemie te zostały przejęte przez Bizancjum, by stać się ostatecznie domeną świata arabskiego i islamu. Rządzone przez następujące po sobie arabskie i berberyjskie dynastie.

W XIX wieku Maroko było areną ścierających się wpływów potęg kolonialnych takich jak Francja, Wielka Brytania, a także przez krótki czas Niemcy. W wyniku porozumienia w Fezie z 1912 roku Maroko stało się protektoratem Francji, a w 1956 roku uzyskało niepodległość. Na tle dokonanych przez fracuskich kolonizatorów przesunięć granic w 1963 doszło do wojny o Tindouf z Algierią (Maroko uważało tą algieryjską prowincję za swoją własność, utraconą w chwili uzyskania niepodległości). Niepodległe Maroko jest monarchią, które ma ugruntowaną pozycję w świecie arabskim. Od szeregu lat istnieje nierozstrzygnięty problem Sahary Zachodniej, który musiał być zażegnany przez siły ONZ.

W 1987 Maroko złożyło wniosek jako kandydat Unii Europejskiej. Odmówiono mu szans na członkostwo, m.in. z powodu nierozwiązanego konfliktu z Saharą Zachodnią. Od tego czasu pozostaje krajem stowarzyszonym.

Najbardziej popularnymi regionami turystycznymi są wybrzeża Morza Śródziemnego oraz Oceanu Atlantyckiego. Oprócz licznych mniejszych kąpielisk nadmorskich, znajduje się w Maroku kilka większych miast, o wysokich walorach turystycznych: Rabat, Casablanca, Tanger i Agadir. Do godnych odwiedzenia miast państwa Maghrebu można również zaliczyć trzy dawne stolice królewskie: Fez, Marrakesz i Meknes. Na południu kraju wartym odwiedzenia jest Tiznit, gdzie na lokalnym targu oferowane są wyroby biżuterii Berberyjskiej oraz przejazdy na dromaderze. W Kuliminie istnieją targi wielbłądów. Mało wykorzystane są dwie górskie miejscowości Azru i Ifran w Atlasie Średnim, a także Michlifene – ośrodek sportów zimowych. Dzięki dogodnym połączeniom promowym turyści z Francji i Hiszpanii stanowią większość w ogólnym udziale odwiedzających ten kraj. Turystyka stanowi coraz większe znaczenie w gospodarce Maroka, które jest w czołówce państw Afrykańskich (po Egipcie i Tunezji) pod względem wielkości ruchu turystycznego. Zawdzięcza to głównie dość dobrze rozwiniętej bazie turystycznej i niskiej sezonowości, a także coraz większej europeizacji kraju. Lista obiektów z Maroka na światowej liście dziedzictwa UNESCO w Afryce liczy osiem pozycji.